Avrupa Kurulu, İzmir Aliağa’da faaliyet gösteren iki tersaneyi, Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi’nden çıkardı. Kararın münasebetinde, iş sıhhati ve güvenliği tedbirlerinin alınmaması ve etrafa ziyan verme olarak açıklandı.
Gemi sökümünde başta asbest olmak üzere halk sıhhatine tesir edecek unsurların dikkate alınmadığı ve iş cinayetleri sık sık gündeme gelirken Avrupa Komisyonu, Avrupa Birliği (AB) Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi’nde bulunan sekiz Türk tersanesinden ikisi olan Işıksan ve Şimşekler’i, onay listesinden çıkardı.
ekonomim.com’dan Aysel Yücel’in haberine nazaran, kararın münasebetinde Işıksan’ın AB’den gelen gemiyi listede olmayan komşu tersanesinde söküme gönderdiği, Şimşeklerin ise kâfi güvenlik tedbirlerini sağlamadığı için iş cinayetine neden olduğu belirtildi. Kelam konusu şirketler, bundan bu türlü AB bayraklı gemilerin sökümünü yapamayacak.
AB bayraklı gemilerin söküm sürecini yapamayacak
Avrupa Kurulu, Türkiye’nin gemi geri dönüşüm merkezi Aliağa’daki iki tesisi, güvenlik zaafları nedeniyle “onaylı tesis” listesinden çıkardı. AB Onaylı Gemi Geri Dönüşüm Listesi’nde bulunan sekiz Türk tersanesinden ikisi olan Işıksan ve Şimşekler, bundan bu türlü AB bayraklı gemilerin söküm sürecini yapamayacak.
Komisyon, Işıksan Tersanesi’ne ait incelemesinin sonucunda, tesisin listeye girmek için gerekli olan güvenlik standartlarını artık karşılamadığı sonucuna vardı. Tesisin, söküme gelen AB bayraklı gemileri, farklı tesislere transfer ettiğine dair göstergeler olduğu belirtti.
Avrupa Komitesi, Şimşekler tesisinde meydana gelen iki ölümlü kazayı incelemesinin akabinde, tersanede güvenlik problemleri olduğunu açıkladı. Yetkililer, “Kazaların nedenleri sadece ferdi aksiyonlardan değil, tersanenin risk denetimini güzelleştirmek için odaklanması gereken altta yatan organizasyonel faktörlerden kaynaklanıyordu” yorumunu yaptı.
İşçi ölümleri
Komisyon, Şimşekler tersanesine kimi güvenlik tavsiyelerinde bulunulduğunu, lakin geri dönüş alınamadığını belirtti. Şubat 2021’de, Şimşekler Tersanesi’nde Carnival Corp. isimli yolcu gemisinin sökümü sırasında meydana gelen iş cinayetinde çelik blok çarpan Turan Aslan hayatını yitirmişti. Haziran 2022’de de Yıldırım Kipel isimli emekçi, hayatını yitirmişti.
Türkiye, Akdeniz’de gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin kesim olarak yapıldığı tek ülke pozisyonunda. Dünyadaki gemi geri dönüşüm faaliyetlerinin yüzde 97’si Türkiye’nin de dahil olduğu beş ülke tarafından yapılıyor.