Cuma günü yayımlanan bir rapor, Brezilya’da 2024’ün Ocak-Eylül aralığında rekor ölçekte alanın yandığını ortaya koydu. Üniversiteler, sivil toplum kuruluşları ve teknoloji şirketlerinden oluşan bir işbirliği teşebbüsü olan MapBiomas’ın raporunda, 2024’ün birinci dokuz ayında toplam 22,38 milyon hektarlık bir alanın yandığı ve bu sayının 2023’ün tıpkı periyoduna kıyasla yüzde 150’lik bir artışa işaret ettiği belirtildi. Brezilya’nın yüzölçümünün yaklaşık yüzde 2,6’sına tekabül eden bu alan, 20,29 milyon hektar yüzölçümüne sahip Belarus’tan daha büyük ve Romanya’nın yüzölçümüne yakın.
DW Türkçe’nin aktardığına nazaran, yangınlarda yok olan alanın yarısından fazlasının Amazonlar’da olduğu tespit edildi. Sırf Eylül ayında bölgede 5,5 milyon hektarlık alan yanmıştı. Uydu imgelerinin ve öbür dataların tahlil edilmesiyle hazırlanan rapora nazaran, bu da geçen yılın birebir ayına kıyasla yüzde 196’lık bir artış demek.
MapBiomas’tan Ane Alencar, Amazonlar’da olağanda Haziran’dan Eylül’e kadar süren kuru dönemin bu yıl hayli şiddetli geçtiğini hatırlatarak bu durumun da bölgedeki yangın krizini daha da kötüleştirdiğini kaydetti. ‘Gezegenin akciğerleri’ olarak nitelendirilen Amazon yağmur ormanları iklim değişikliğiyle çabada kıymetli bir rol oynuyor.
YANGINLAR ARAÇSALLAŞTIRILIYOR MU?
Dünyadaki bitki ve hayvan cinslerinin yaklaşık yüzde 5’ine mesken sahipliği yapan Cerrado, yangınlardan en çok etkilenen biyom oldu. Buradaki 4,3 milyon hektar kül olurken, bunun da geçen yılın birebir devrine nazaran yüzde 158’lik bir artışa işaret ettiği belirtildi. Tekrar Eylül ayında dünyanın en büyük sulak alanı olan Pantanal’da yaklaşık 318 bin hektar alan yangınlar nedeniyle yok oldu.
Dünya Doğayı Müdafaa Vakfı (WWF) Eylül ayında yaptığı açıklamada Brezilya, Amazon ve Cerrado’daki orman yangınlarının tarihi olarak ormansızlaştırmanın son evresi olarak görüldüğünü, zira yangının tahrip edilen alanları ‘temizlemek’ için kullanıldığını belirtmişti. Fakat, son iki ayda yangınlardan etkilenen alanların çoğunluğu yakın vakitte ormansızlaştırılmış bölgelerde değil, birincil orman alanlarında meydana geldi.
WWF Brezilya Strateji Yöneticisi Mariana Napolitano, “Ağustos ayında Amazon’da tespit edilen rekor sayıdaki sıcak noktanın, sistemsiz bir dağılıma sahip olduğunu” belirterek “Bunların yarısından fazlası birincil yerli bitki örtüsü alanlarında yoğunlaşmışken, sadece yüzde 13’ü yakın vakitte ormansızlaştırılmış bölgelerde meydana geldi” sözlerini kullandı.
Napolitano, ‘küresel ısınmanın neden olduğu iklim değişikliği ile çevresel tahribatın birleşiminin, ormanları dönüştürmek için yangınların çıkartılmasına elverişli bir durum yarattığına’ dikkat çekti.
Ülkedeki uydu izleme çalışmalarını yürüten Ulusal Uzay Araştırmaları Enstitüsü (INPE), Brezilya’nın 2024’ün başından bu yana son 14 yılın en şiddetli yangınlarını yaşadığını açıklamıştı.
(ALINTI)