Hayat Tahrir el Şam’ın süreksiz idaresi kurduğu Suriye’de, tüm silahlı kümelerin fes edildiği ve Yeni Suriye Savunma Bakanlığı’na katıldığını duyurmasıyla, yeni idarenin kurduğu “uzlaşma merkezleri” doldu taştı.
Suriye fiili lideri Ahmet el Şaraa’nın buyruğuyla, Suriye’de silahı olan herkes bu silahları yeni hükümete bırakmak üzere kuyruk oldu. Lakin bu kuyrukta yalnızca olağan vatandaş ve HTŞ’ye bağlı militanlar değil, birebir vakitte Esad Rejimi güçleri de vardı.
HTŞ hükümetinin kararına nazaran kendi istekleriyle, verilen müddette silahlarını teslim eden eski rejim üyelerine yeni bir kimlik tanınıyor ve “yüz kızartıcı bir suç” işledikleri ortaya çıkmadığı sürece genel af hakkına sahip oluyorlar.
SİLAHI BIRAK, AFFI AL
Esad rejimi periyodunda asker, polis ve memur olarak misyon yapan yüzlerce kişi, HTŞ’nin uzlaşma merkezlerinde silah bırakarak, yeni bir kimlik ve af alıyor.
Bazı uzlaşma merkezlerinde, yere bırakılan Beşar Esad portreleri ve eski Suriye bayrakları da dikkat çekti. Bilhassa eski Rejim için çalışan bireyler, uzlaşma merkezine girmeden evvel bu portrelere ve bayrağa basmak zorunda.
Daha sonra içeri giren şahıslar, bir numara alarak sürece giriyorlar. Kimliklerini, daha evvelki durumlarını ve bıraktıkları silahları kayda geçiren şahıslar, yeni kimlik ve isimle Suriye halkının ortasına karışıyor.
NEDEN SİLAH BIRAKTILAR?
Uzlaşma merkezinde BBC’ye konuşan kimi eski rejim askerleri, neden silah bıraktıklarını anlattı.
Silah bırakan eski asker Muhammed el-Nadif “Bize buyruk verilmedi, hiçbir bilgi yoktu. Üniformamı çıkardım, silahlarımı bıraktım ve Tartus’taki köyüme hakikat yola çıktım,” dedi.
O sıralarda eski Rejim askeri Muhammed Ramazan, Şam’ın dışındaki bir bölgede misyondaydı. Ramazan, “Bize buyruk verecek kimse yoktu. Kumandanlarımızın birçok bizden evvel kaçmıştı. O vakit düşündüm, ailemi doyurmaya bile yetmeyecek kadar az maaş veren biri için neden öleyim, neden savaşayım?
Birçok asker, ayda 600 liranın altında maaş aldıklarını ve ailelerini doyuracak kadar erzak alamadıklarını söyledi. Pek birden fazla, Rejimin işlediği insanlık hatalarından kendilerini soyutladı.
El Nadif, “Rejimin makus işlerine katılmadım. Yaptıklarını aşağılık buluyorum. Suriyelilere karşı işlenen katliamların ve hataların bir kesimi olmamak için her şeyi yaptım,” dedi ve “Yanlış tarafta olduğumu biliyordum ve iki kere ordudan ayrılmaya çalıştım. Lakin kaçmak mümkün değildi. Ordu, tüm sivil evraklarıma el koymuştu.” diye ekledi.
Yirmi dört yıl orduda vazife yapan Sümer el-Hamvi, “Çoğu insan hiçbir şey bilmiyor. Ben Seydnaya’da ya da öteki hapishanelerde ne olduğunu bilmiyorum,” dedi.